Subsidieregeling Professionalisering Muziekonderwijs Pabo

Subsidieregeling Professionalisering Muziekonderwijs Pabo

Meerjarig programma | Samenwerking Pabo en Conservatorium | Betrekken van onderwijsgroepen| Integratie van vakken

‘Ik was echt geschrokken van het aantal leerkrachten dat zich niet handelingsbekwaam voelt bij het muziekonderwijs, daar wilde ik echt wat aan doen.’

Leestijd: 4 min.

Veel leerkrachten op de basisschool voelen zich niet zeker bij muziekles. Daarom geeft de pabo van de Hanzehogeschool in Groningen muziekonderwijs nu een structurele plaats in de opleiding. De hogeschool vroeg daarvoor een subsidie van 150.000 euro aan bij Fonds voor Cultuurparticipatie én kreeg die gehonoreerd. Hoe is dat gelukt en wat zijn de ervaringen met meer muziek op de pabo? Een gesprek met Marietta Muhonen, dean van de Pedagogische Academie Hanzehogeschool.

Waarom hebben jullie besloten een beroep te doen op de regeling Professionalisering muziekonderwijs pabo?

Marietta Muhonen: ‘Op onze pabo was er al een goede voedingsbodem voor muziekonderwijs. Wij werkten al samen met het conservatorium; we vallen samen onder één hogeschool. Daarnaast hebben we een lectoraat kunsteducatie, en ook binnen de onderzoeksgroepen is er die multidisciplinaire ontmoeting tussen de pabo en mensen met een conservatoriumachtergrond. Daar komt bij dat muziekonderwijs heel sterk aansluit bij ons onderzoeksthema curious minds. Centraal staat daarin het bevorderen van de nieuwsgierigheid van kinderen, ook op het gebied van kunst en muziek. Dankzij de subsidie kunnen we meer samenwerken met het conservatorium, muziek een structurele plaats geven in het onderwijs en meer integreren in andere vakken op de pabo.’

Van wie kwam het initiatief voor de subsidieaanvraag?

Marietta: ‘Zo’n initiatief ontstaat door het samenspel tussen verschillende mensen. Mijn collega Mark Terpstra houdt als programmamanager continu in de gaten welke subsidiekansen er liggen. Daarbij hebben we ook een bevlogen en zeer ervaren muziekdocent, Loes Heitling. Maar wat ook meespeelt is dat we koningin Máxima, erevoorzitter van Méér Muziek in de Klas, op werkbezoek hebben gehad. We konden bovendien samenwerken met diverse partijen in de stad Groningen. Toen hebben we gezegd: dit is heel belangrijk, hier gaan we mee aan de slag.’

Hoe zijn jullie te werk gegaan bij het opstellen van de subsidieaanvraag?

‘Eerst hebben we tijd genomen om uit te zoeken hoe we dat het beste konden aanpakken, en met wie we daarbij konden samenwerken. Daarna hadden we al snel vertrouwen dat het goed zou komen. Dat komt ook doordat binnen de pedagogische opleiding een aantal mensen werken die verantwoordelijk zijn voor projecten en post-hbo-opleidingen. Zij hebben veel ervaring met het doen van subsidieaanvragen. Het is belangrijk om professionele mensen te hebben, die gewend zijn om goede plannen te schrijven en daarbij samen te werken met de inhoudelijke experts .’

Wat heb je zelf gedaan in deze aanvraag?

‘Mijn belangrijkste rol was om dit initiatief actief te steunen, toen Mark en Loes ons op de mogelijkheden van de Impulsregeling hadden gewezen. Ik zag dat echt als een kans die we niet moesten laten lopen. Niet alleen een kans voor het onderwerp, maar ook een kans om samen te werken met het conservatorium. Samenwerkingen maken ons veel sterker en daar zet ik echt op in. Doordat ik mijn team steun in deze ontwikkelingen, gaan ze er ook meer tijd en energie in steken.’

‘Daar komt bij dat ik zelf echt geschrokken was van het aantal leerkrachten dat zich niet handelingsbekwaam voelt bij het muziekonderwijs op school. Ik heb zelf als opvoeder ook ervaren op de school van mijn kinderen, dat leerkrachten al snel zeggen: ik kan niet zingen. Ik wil daar graag iets aan doen, want iemand hoeft niet op een hoog niveau in de muziek te zitten om een leuke en goede muziekles te kunnen geven.’

Deze good practice vertalen naar jouw regio? We denken graag eens met je mee.

Bel ons vrijblijvend: 020 – 8204 730

In de praktijk blijkt er vaak een spanningsveld tussen de tijd die aan muziek en andere vakken wordt besteed. Hoe kunnen muziekdocenten in overleg met hun middenmanagement een stap verder komen?

‘Ik herken wel dat binnen de pabo iedere discipline werkt ‘voor de eigen studiepunten’. De afgelopen jaren is het niveau van pabo’s flink omhoog gegaan; het reken- en taalonderwijs is gigantisch versterkt. Maar dat heeft er wel toe geleid dat de vakgroepen met de meeste studiepunten de meeste invloed lijken te hebben. Ik kan natuurlijk niet ineens de studiepuntenverdeling veranderen; dat is een proces dat we samen moeten aangaan. Maar ik wil me daar wel sterk voor maken. Daarbij moet muziek een belangrijk onderdeel zijn, samen met de hele kunst- en cultuurlijn.’

‘Dat wij toch nu al succesvol een aanvraag konden doen, komt doordat we muziekonderwijs willen aanbieden via verschillende sporen. We zien het breder en integreren muziek in andere vakken op de pabo, zoals Engels en geschiedenis. Onze muziekdocent heeft daar goede ideeën voor; in overleg zoekt zij creatief naar de mogelijkheden. Waarbij het ook weer belangrijk is dat zij zich in haar initiatieven gesteund voelt door de opleidingsmanager en mij als directeur.’

Lukt het inderdaad om muziek in de pabo te verankeren zonder het curriculum om te gooien?

‘We pakken het gefaseerd aan, kijken stapje voor stapje hoe je muziek op andere manieren kunt integreren in het onderwijs. Daardoor hoeven we niet gelijk een nieuw curriculum te introduceren; we kijken in het bestaande curriculum of er nog verbeteringen mogelijk zijn. Soms vertaalt zich dat in studiepunten, soms niet. We vinden het belangrijk om muziek, dans en drama én ook beeldende vakken met elkaar in verbinding te brengen. Dat versterkt elkaar. Dat geloof ik ook echt. Een belangrijke tip is: wees in jouw situatie creatief. Dat wij met conservatoriumstudenten werken, heeft niet alleen inhoudelijke meerwaarde.' 'Het betekent ook dat we meer muziek in het onderwijs kunnen brengen zonder dat dat er veel extra personeelskosten ontstaan. Zo kunnen we misschien ook samenwerken met de Groningse muziekschool Vrijdag. In de loop der tijd doen we vast weer nieuwe ideeën op. We kunnen bijvoorbeeld afspreken dat als studenten opdrachten doen, daar het onderdeel muziek in terug moet komen. Er zijn genoeg mogelijkheden om zonder extra studiepunten het onderwerp vaker terug te laten komen in de opleiding. Maar je moet er wel afspraken over maken.’

Van wie kwam het initiatief om samen te werken met het conservatorium?

‘In eerste instantie van ons. Wij hebben het primair onderwijs echt in het vizier en al snel ontstond er een samenwerking. Ik ging met Harrie van den Elsen praten, de dean van het conservatorium. Daarna kwam er al snel een groepje bij elkaar met onder meer een muziekdocent van de pabo en een projectleider bij het conservatorium. We waren oprecht verrast door de mooie uitkomsten.’

Heb je te maken gehad met echte weerstand?

‘Nog niet echt, maar ik kan me wel voorstellen dat dat gaat komen als we over studiepunten gaan praten. We zijn het erover eens dat we naar duurzame onderwijsontwikkelingen moeten zoeken. Zodat ook de generatie studenten na de subsidie periode er van blijft profiteren.’

Bekijk ook

  • Good Practices

  • Opleiding tot onderwijsassistent met muziekspecialisatie op ROC Friese Poort

  • Samenwerking met opleiding en lokale organisaties in DOOR! Masterplan Muziekonderwijs Limburg